Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2012

"Της λευτεριάς καμπάνα χτυπάει να σηκωθούν, όλοι οι σκλαβωμένοι ν΄αναστηθούν". Στο Θόδωρο Αγγελόπουλο

Σεπτέμβρης του 1975, Θεσσαλονίκη, μέρες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, ο Prefadoros φοιτητής στα τελειώματα.

Όλοι περιμένουμε το μεγάλο γεγονός, το Φεστιβάλ από μόνο του ήταν μεγάλο γεγονός αλλά εκείνη τη χρονιά, την πρώτη μετά την πτώση της Χούντας, η προσμονή να δούμε νέα και ελεύθερα πράγματα ήταν περισσότερη γιατί στο πρόγραμμα υπήρχε και μια ταινία ενός καινούργιου Σκηνοθέτη με μόνο δυο προηγούμενες ταινίες στο ενεργητικό του που είχαν κάνει αίσθηση, την "Αναπαράσταση" και τις "Μέρες του 36".


Με αμφιλεγόμενες κριτικές, κυρίως για τα αργά πλάνα και τους λίγους διαλόγους, που έρχονταν σε αντίθεση με τα μέχρι τότε κρατούντα στον Ελληνικό κινηματογράφο δηλαδή γρήγορη εξέλιξη στα πρότυπα των Αμερικάνικων ταινιών και θεατρική σχεδόν μεταφορά στο "πανί" ηθογραφιών, αυτός ο νέος Σκηνοθέτης εμφάνιζε μια άλλη άποψη για το σινεμά με την εικόνα να κυριαρχεί και τα νοήματα να βγαίνουν από την πλοκή του έργου και τους συμβολισμούς.

Μια τετράωρη σχεδόν ταινία ο "Θίασος", ένας Σκηνοθέτης ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και μια νέα γραφή στο φιλμ έκαναν χιλιάδες κόσμου, κυρίως φοιτητές και νεαρόκοσμο, να περιμένει υπομονετικά για ώρες να εξασφαλίσει ένα εισιτήριο για την προβολή.

Κάποια στιγμή είπα να φύγω αλλά με κράτησε, δεν το κρύβω, η πληροφορία ότι στους πρωταγωνιστές ήταν και ένα Ναυπλιωτάκι, ο Βαγγέλης ο Καζάν τον οποίο τότε δεν γνώριζα αλλά μετά γίναμε καλά φιλαράκια.

Τρίτο εξώστη στην προβολή, κρεμασμένοι στην "αρένα" της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και κρεμασμένοι στη μαγεία αυτού που βλέπαμε, που ακούγαμε, που νοιώθαμε, την αλληγορία της διαρκούς κατοχής του Ελληνικού Λαού και αυτού του τόπου από ξένους και ντόπιους κατακτητές και τον πόθο και την αντίδραση για λευτεριά πλεγμένα λες και το ένα τρέφεται από το άλλο σε μια αέναη μάχη για το ποιος θα επικρατήσει.

Τραγικά πρόσωπα και καταστάσεις μπλέκονται σ΄ένα κουβάρι χωρίς αρχή και τέλος, με συμβολισμούς από Μύθους της Αρχαίας Ελλάδας και παντοτινές καταστάσεις όπου ο χρόνος χάνεται, τα πάθη σώνονται και κυριαρχούν, το 1939 γίνεται1952 και το αντίθετο, και όλα αυτά δοσμένα με αριστουργηματικό τρόπο και με εικόνες που σε αφήνουν να ταξιδέψεις όπου εσύ θέλεις.

Η Ελλάδα και οι Έλληνες, αυτή η διαδρομή και το δράμα, το μεγαλείο και τα σιχαμερά όρνια που τους ακολουθούν, η λύτρωση; δεν υπάρχει, ο κύκλος κλείνει από εκεί όπου άρχισε.

Η σκηνή στην Πλατεία Συντάγματος τ΄Αναπλιού, που λίγοι δυστυχώς καταλαβαίνουν το συμβολισμό, με την αναπαράσταση της 4ης Δεκεμβρίου 1944 με συγκλόνισε, εκτός από την τοπικιστική περηφάνια που ένιωσα, κατάλαβα ότι ο Θόδωρος Αγγελόπουλος δεν είναι σαν όλους τους άλλους, έβαλε στην ταινία του την πλατεία Συντάγματος του Ναυπλίου που υπήρξε το λίκνο που γεννήθηκε η Επανάσταση για το Σύνταγμα και κατά του Όθωνα.

Προφανώς και δεν τον ένοιαζε πόσοι και ποιοι θα μπορούσαν να κάνουν τους συνδυασμούς και συσχετισμούς.

Και καλά έκανε, όπως κάνει και πρέπει να κάνει κάθε μεγάλος δημιουργός που θέλει να πάει, και έτσι πάει, ο πολιτισμός μπροστά.

Αλίμονο αν περιοριζόταν στα εύκολα και κατανοητά, η ζωή μας τότε θα ήταν ακόμα στις σπηλιές.

Αφήνω τους κομπλεξικούς κριτές στη μετριότητά τους και υποκλίνομαι σε ένα δημιουργό, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, που πιστεύω ότι πήγε τη ζωή μας μπροστά, χωρίς εκπτώσεις και συμβιβασμούς για να είναι αρεστός.

Υ.Γ.1 Για την ιστορία ο "Θίασος" σάρωσε τα βραβεία μαζί με το χειροκρότημα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και ο συντοπίτης μας Βαγγέλης Καζάν πήρε το βραβείο Α ανδρικού ρόλου σε ένα από τα πιο συναρπαστικά και "ταραχώδη" Φεστιβάλ με εξαιρετικές ταινίες του νέου Ελληνικού Κινηματογράφου.

Υ.Γ.2 Συμφωνώ με την πρόταση του Κώστα Καράπαυλου ότι ο Θόδωρος Αγγελόπουλος πρέπει να τιμηθεί από το Δήμο Ναυπλιέων με κάποιο τρόπο γιατί τα πλάνα και η αγάπη του για την πόλη μας, που την έδειξε και με σκηνές από τον "Μελισσοκόμο", θα παραμείνουν στην αιωνιότητα μιας και ο "Θίασος" βρίσκεται στις καλύτερες δημιουργίες του Παγκόσμιου κινηματογράφου και θα είναι εκεί και όταν όλοι εμείς θα έχουμε φύγει.